De gemeente Haaksbergen
De gemeente Haaksbergen kent haar oorsprong in het richterambt Haaksbergen dat tijdens het Ancien Regime, voor de Franse tijd (1795-1814) bestond. Het richterambt was in zes marken verdeeld: Boekelo (niet te verwarren met het dorp Boekelo in de gemeente Enschede), Brammelo, Buurse, "Eppenzolder, Holthuizen en Stepelo", Hones (waar tevens het dorp Haaksbergen in gelegen was) en Langelo.Bepaald werd dat de grens tussen de departementen Overijssel en Gelderland gevormd zou worden door de Buurserbeek en de Schipbeek. Voor het richterambt Haaksbergen betekende dit dat delen van de marken Buurse, Honesch en Langelo, voor zover zij zuidelijk van dee Buurserbeek lagen, voortaan onder de Gelderse gemeente Neede vielen. Andersom werden de Gelderse gebieden ten noorden van de Schipbeek (Brammelerbroek en een deel van de buurtschap Lochuizen) aan het departement Overijssel toegevoegd.
De oude grenzen werden bij soeverein besluit van 6 september 1814 per 19 september van datzelfde jaar weer ingesteld. Het zuiden van de marken Buurse, Hones en Langelo kwam weer bij (de inmiddels provincie) Overijssel, terwijl het Brammelerbroek en het deel van de buurtschap Lochuizen ten noorden van de Schipbeek weer bij Gelderland werden gevoegd. Sindsdien is het grondgebied van de gemeente Haaksbergen niet meer veranderd. Daarmee is het gebied van de huidige gemeente Haaksbergen gelijk aan de oorspronkelijke Heerlijkheid (en richterambt) Haaksbergen uit de late middeleeuwen 1. De Historische Kring Haaksbergen heeft veel aandacht voor markegrenzen en markestenen. Zo zijn alle oorspronkelijke markestenen als rijksmonument geregistreerd. Daarnaast is er een toeristische kaart met alle markegrenzen en markestenen ingetekend. De grenzen tussen de marken zijn erg grillig. Dit komt doordat de grenzen tussen de al bestaande hoeves door liepen.
Kaarten
  |