Grenspalen en grensstenen op topografische kaarten
De topografische kaarten vermelden een aantal gemeentelijke grenspalen. Zo op het oog is het een vrij willekeurige greep uit de op dat moment bestaande grensstenen en grenspalen. Sommige palen lijken niet correct; zo lijkt Paal 10 (Sibculo) op de kaarten van 1955 op het verkeerde knikpunt getekend. Aangezien de kaarten ongeveer eens per 10 jaar bijgewerkt zijn, is niet precies duidelijk wanneer een paal echt geplaatst is, of verdwenen is. Een voorbeeld zijn de palen 6 t/m 9 rond Sibculo; deze werden waarschijnlijk in 1937 geplaatst.De items met link '(onjuist)' lijken verkeerd geplaatste grenspalen: een nabije paal verdwijnt tegelijkertijd, en ze staan op zijn hoogst 20 jaar op de kaart. Op de kaart van 2020 staan nog maar 10 grenspalen aangegeven: vier in het noorden (gemeente Twenterand) en zes in het zuiden van Twente (gemeenten Hengelo, Enschede en Haaksbergen).
Vanaf 1955 verschijnen allerlei 'Gp' op de grenzen, langs wegen. Dit zullen over het algemeen welkomsbordjes van een gemeente zijn, zoals de bekende gietijzeren bordjes van de gemeente Hellendoorn. Deze welkomsbordjes staan in een aparte tabel hieronder.
Grenspalen
| Naam | Link | Eerste jaar | Laatste jaar | Aanduiding | Bijzonderheden |
|---|---|---|---|---|---|
| Paal 3 (Sibculo) | kaart | 1904 | 1986 | Gs/Gp/Gs | Niet op de kaart van 1955 t/m 1962 |
| Paal 4 (Sibculo) | kaart | 1904 | 1954 | Gs/Gp/Gs | |
| Paal 6 (Sibculo) | TW-091 | 1955 | nu | Gs/Gp | Bestaat nog steeds |
| Paal 7 (Sibculo) | TW-090 | 1955 | 2009 | Gs/Gp | Bestaat nog steeds |
| Paal 8 (Sibculo) | TW-089 | 1955 | nu | Gs/Gp | Vanaf 2005 zit alleen nog een deel in de grond |
| Paal 9 (Sibculo) | TW-088 | 1935 | nu | Gs/Gp | Bestaat nog steeds |
| Paal 10 (Sibculo) | kaart | 1896 | 1953 | Steen/GS/Gs | Gs verschijnt iets westelijker... |
| Westelijke steen (Sibculo) | kaart | 1896 | 1995 | Grenssteen/GS/Gs | |
| Steen bij Evert van Munster (Westerhaar) | TW-210 | 1954 | 1987 | Gs | Gemeentegrens vanaf 1937 |
| Paal aan de oude Kolonieweg (Hoge Hexel) | kaart | 1891 | 1934 | Paal | Niet op de markegrens |
| Paal aan de Prinsendijk (Hoge Hexel) | kaart | 1891 | 1934 | Paal | |
| Barendspaal (Almelo) | kaart | 1904 | 1934 | pl | |
| Haanpaal (Almelo) | kaart | 1904 | 1934 | GS | |
| Hofsteepaal (Almelo) | kaart | 1904 | 1934 | GS | |
| Vredepaal (Almelo) | TW-079 | 1891 | 1953 | Grenssteen/Gs | Bestaat nog steeds; sinds 2001 niet meer op de gemeentegrens |
| Riemsdijkpaal (Almelo) | TW-078 | 1901 | 2004 | Grenssteen/Gs | Bestaat nog steeds; sinds 2001 niet meer op de gemeentegrens |
| Hobokenpaal (Almelo) | TW-077 | 1850 | 1900 | Hobokepaal | Bestaat nog steeds; sinds 2001 niet meer op de gemeentegrens |
| Jacobsonpaal (Almelo) | kaart | 1850 | 1900 | Jacobsonspaal | |
| Beusepaal (Almelo) | TW-087 | 1901 | 1932 | GP | |
| Smalbruggepaal (Rijssen) | kaart | 1911 | 1953 | G.P/Gp | |
| Vosbrinksteen (Enter) | kaart | 1891 | 1934 | Gr steen | |
| Proodtpaal/Paddemospaal (De Proodt, Enter) | kaart | 1850 | 1934 | Gr steen | |
| Paal aan de Regge (Den Brit, Enter) | kaart | 1889 | 1911 | grenspaal | |
| Paal op de Haspel (Rijssen) | kaart | 1911 | 1934 | GP | |
| Bergmanssteen (Rijssen) | TW-221 | 1891 | 1934 | grenspl | Bestaat nog steeds als veldkei onder eik |
| Steen aan Nijehuiß velt (Roderveld) | TW-135 | 2010 | nu | Gp | |
| Steen bij Heldhuis (Noord-Berghuizen) | TW-113 | 2010 | nu | Gp | Staat niet aan de weg gemarkeerd, maar precies op de steen! |
| Steen in het Vreeveld (Noord-Berghuizen) | TW-127 | 1905 | 1953 | GS | |
| Steen Gerrit Thijssen (Noord-Berghuizen) | TW-124 | 1905 | 1953 | GS | |
| Steen Thijs Snijders (Noord-Berghuizen) | TW-121 | 1905 | 1953 | GS | |
| Steen bij Nardus Boer (Noord-Berghuizen) | TW-114 | 1905 | 1953 | GS | |
| Bergwönnersteen (Oldenzaal) | TW-002 | 1905 | nu | GS | Niet op de kaart van 1954 t/m 2020; bestaat nog steeds |
| Steen bij Sleebos (Oldenzaal) | TW-034 | 2021 | nu | GS | Bestaat nog steeds |
| Wiggersbossteen (Oldenzaal) | TW-033 | 2021 | nu | GS | Bestaat nog steeds |
| Piermansteen (Lonneker) | TW-005 | 1905 | nu | GS/Pl | Niet op de kaart van 1954 t/m 2010; herplaatst in 1984 |
| Deurningse/Lonneker veld (Lonneker) | TW-196 | 1905 | 1953 | GS | Herplaatst (als tegel) in 2019 |
| Tweede steen tussen het Hasseler en Drienerveld (Deurningen) | TW-044 | 2021 | nu | Gp | Bestaat nog steeds |
| Steen bij Voogd (Enschede) | TW-036 | 2021 | nu | Gp | Bestaat nog steeds |
| Steen op 'n tooslag bie Witbreuk (Enschede) | TW-051 | 2021 | nu | Gp | Bestaat nog steeds |
| Steen aan de Horstlanden (Enschede) | TW-047 | 2021 | nu | Gp | Bestaat nog steeds |
| Viermarkenlinde (Enschede) | TW-001 | 2021 | nu | Gp | Bestaat nog steeds |
| Steen bij Grimberg (Hengelo) | TW-013 | 2021 | nu | Gp | Herplaatst in 2006 |
| Hollinkbergsteen (Hengelo) | TW-011 | 2021 | nu | Gp | Herplaatst in 1996 |
| Koekoeksteen (Enschede) | TW-048 | 2021 | nu | Gp | Bestaat nog steeds |
| Paal Goor/Markelo (NW, Holtdijk, Sprokreef) | kaart | 1889 | 1976 | Gp | Niet op de kaart van 1935 t/m 1954 |
| Paal Goor/Markelo (W, Scherpenzeelseweg) | kaart | 1889 | 1954 | Gr. paal, GP, Gp | |
| Paal Goor/Markelo (W, Rembrandtstraat) | kaart | 1889 | 1954 | Gr. paal, GP, Gp | |
| Paal Goor/Markelo (O, Van Hoevellstraat) | kaart | 1935 | 1965 | Gp | |
| Paal Goor/Markelo (O, Deldensestraat) | kaart | 1929 | 1934 | Gp | Is dit dezelfde als vanaf 1935 de paal bij de Van Hoevellstraat? |
| Paal Goor/Markelo (ZO, Oude Haaksbergerweg) | kaart | 1929 | 1976 | Gp | |
| Paal Goor/Markelo (ZO, Haaksbergerweg) | TW-228 | 1929 | 1988 | Gp/Gpn | Bestaat nog steeds |
| Paal Goor/Markelo (Eternit terrein) | kaart | 1929 | 1934 | Gp | |
| Paal Goor/Markelo (Z, Diepenheimseweg) | TW-227 | 1929 | 1954 | Gp | Bestaat nog steeds |
| Paal Goor/Markelo (W, Markeloseweg) | kaart | 1929 | 1976 | Gp/Gpn | |
| Potsepaal | kaart | 1850 | 1926 | Potsepaal | Verwijzing naar paal, of de buurt? |
| Nijlandspaal (De Borkeld) | kaart | 1850 | 1888 | Nijlandspaal | |
| Paal in de Fliermeente (Delden) | TW-166 | 2021 | nu | Gp | Bestaat nog steeds |
| Fabelhuttesteen (Hengelo) | TW-019 | 1955 | nu | Gs/Gp/Pl | Bestaat nog steeds |
| Steen in de Gerinkhoek (Twekkelo) | TW-040 | 2021 | nu | Gp | Bestaat nog steeds |
| Leemkuilspaal (Beckum) | kaart | 1850 | 1888 | Leemkuilspl | |
| Grondhuttepaal (Beckum) | kaart | 1850 | 1889 | Grondhutte pl | |
| Derkingpaal (Beckum) | TW-250 | 1890 | 1926 | Pl | Aanduiding 'Pl' aan overzijde van de weg |
| Asbroekersteen (Beckum) | kaart | 1850 | 1954 | Asbroeker pl | |
| Grevenpaal (Beckum) | TW-025 | 1850 | nu | Greve pl/Greve Gp | Niet op de kaart van 1977 t/m 2020. Vanaf 2021 op de nieuwe locatie (bestaat nog steeds) |
| Meijerinksveldpaal (Sint Isidorushoeve) | TW-053 | 1890 | nu | Pl/St.Pl | Niet op de kaart van 1937 t/m 2019; bestaat nog steeds |
| Paal aan de Beckummerweg (Sint Isidorushoeve) | TW-066 | 2021 | nu | Gp | Bestaat nog steeds |
| Goorpaal (Haaksbergen) | TW-226 | 2020 | nu | Gp | Replica paal geplaatst op 19 september 2020 |
| Kattenstaartspaal (Buurserzand) | TW-008 | 1850 | nu | Kattenstaartspl/Pl | Niet op de kaart van 1891 t/m 2010; herplaatst in de jaren 1970 |
| Sekmaatsvlaktepaal (Buurserzand) | TW-054 | 2010 | nu | Markepaal/Pl | Bestaat nog steeds |
| Wigboldpaal 1 (Enschede) | TW-177 | 2021 | nu | Alleen cirkel | Replica geplaatst in 2008 |
| Wigboldpaal 2 (Enschede) | TW-178 | 2021 | nu | Gp | Replica geplaatst in 2008 |
| Wigboldpaal 3 (Enschede) | TW-179 | 2021 | nu | Alleen cirkel | Replica geplaatst in 2008 |
| Wigboldpaal 4 (Enschede) | TW-180 | 2021 | nu | Alleen cirkel | Replica geplaatst in 2008 |
| Wigboldpaal 5 (Enschede) | TW-181 | 2021 | nu | Gp | Replica geplaatst in 2008 |
| Wigboldpaal 6 (Enschede) | TW-182 | 2021 | nu | Alleen cirkel | Replica geplaatst in 2008 |
| Leppinkpaal (Usselo) | TW-024 | 1850 | nu | Leppink Pl/Gp/Pl/Pln | Niet op de kaart van 1891 t/m 1976 en in 2010; bestaat nog steeds |
| Slagersmaatpaal (Usselo) | TW-050 | 1850 | nu | Slagersmaat Pl/Pl | Niet op de kaart van 1891 t/m 1936 en van 2010 t/m 2013; bestaat nog steeds |
| Veenpaal (Usselo) | TW-023 | 1850 | 1954 | Veenpaal | Niet op de kaart van 1891 t/m 1936; herplaatst in 2015 |
| Berktepaal (Usselo) | TW-022 | 1850 | nu | Pl in de Berkte/Paal/Berkte Pl/Pl | Niet op de kaart in 2010; bestaat nog steeds |
| Broekheurnerpaal (Usselo) | TW-039 | 1937 | 1954 | Broekheurne Pl | Herplaatst in 2013 |
| Werthepaal (Usselo) | TW-021 | 1891 | 1964 | Paal/Pl | Bestaat nog steeds als rijksgrenspaal 840D |
| Markvelderpaal (Markvelde) | kaart | 1850 | 2010 | Marktvelder pl/Gs/Gp | Niet op de kaart van 1927 t/m 1976 |
| Kinkelerpaal (Markvelde) | TW-057 | 2005 | 2010 | Gp | Markering in 2010 staat op de plek van de Kinkelerpaal! |
| Rietmolenpaal (Rietmolen) | kaart | 1850 | 1936 | Rietmolen pl/Pl | |
| Keisteen bij de Meunster (Rietmolen) | TW-061 | 1850 | 2009 | Keisteen/Gs/Gp | Niet op de kaart van 1927 t/m 1988; weer naar boven gehaald in 1999 |
| Paal aan de Oldenkotsedijk (Haaksbergen) | TW-064 | 2021 | nu | Gp | Bestaat nog steeds |
| Hellekampspaal (Haaksbergen) | TW-056 | 2005 | nu | Gp | Bestaat nog steeds |
| Postpaal (Haaksbergen) | kaart | 1850 | 1889 | Post pl |
Vermoedelijk onjuist geplaatste markeringen
| Naam | Topotijdreis | Eerste jaar | Laatste jaar | Aanduiding | Bijzonderheden |
|---|---|---|---|---|---|
| Tussen Vosbrink/Paddemos (Enter) | kaart | 1935 | 1953 | Paddemospaal tegelijkertijd verdwenen | |
| Paal 10a (Sibculo) | kaart | 1954 | 1964 | Gs | Paal 10 tegelijkertijd van de kaart verdwenen |
| Paal Veldsnijder (Beckum) | kaart | 1955 | 1988 | Gs | Hier staat een jachtpaal, niet op de kaart van 1965 t/m 1976 |
Welkomspalen en welkomsbordjes
| Geplaatst door | Straat | eerste jaar | laatste jaar | Aanduiding | Bijzonderheden |
|---|---|---|---|---|---|
| Almelo | Demmersweg (Maria Parochie) | 1995 | 1996 | Gp | Locatie Wijngaardpaal |
| Almelo | Demmersdwarsweg (Maria Parochie) | 1965 | 1996 | Gp | Niet op de kaart van 1988 t/m 1994 |
| Almelo | Almeloseweg (Maria Parochie) | 1995 | 1996 | Gp | |
| Almelo | Brandrietweg | 1976 | 2009 | Gp | locatie Haanpaal |
| Almelo | Schotveldsweg | 1976 | 2009 | Gp | |
| Almelo | Watereggeweg | 1976 | 2009 | Gp | Naast de Lambertspaal |
| Almelo | Bavinkelsweg | 1976 | 2004 | Gp | |
| Almelo | Oude Deldenseweg | 1976 | 2004 | Gp | |
| Almelo | Nijreesdwarsweg | 1976 | 2004 | Gp | |
| Almelo | Maardijk | 1976 | 2004 | Gp | |
| Almelo | Leemslagenweg | 1976 | 2004 | Gs | |
| Almelo | Jachthavenlaan/Oude Wierdenseweg | 1976 | 2004 | Gs | Naast de Hobokenpaal |
| Almelo | Gravenweg (Aadorp) | 1988 | 1992 | Gp | Achterkant paal heeft kadastermerk |
| Almelo | Weitemansweg | 2014 | nu | Pl | In 2014 duidelijke markering paal |
| Borne | Bekkingvelderweg (Zenderen) | 1976 | 1996 | Gp | |
| Borne | Albergerweg (Zenderen) | 1976 | 2010 | Gp | |
| Borne | Hoge Horst (Hertme) | 1976 | 2013 | Gp | Naast de Wortelsteen |
| Borne | Broekweg (Hertme) | 1976 | 1987 | Gp | |
| Borne | Oude Postweg (Hertme) | 1976 | 1987 | Gp | |
| Borne | Weerselosestraat (Hertme) | 1976 | nu | Gp | Op de aangegeven plek (naast het fietspad) staat een bordje van Dinkelland |
| Borne | Höftendiek | 2011 | nu | Gp | Betonnen grenspaaltje met (niet meer zichtbaar) wapen |
| Borne | Het Hag (Zenderen) | 1976 | 1987 | Gp | |
| Borne | Retraitehuisweg (Zenderen) | 1988 | 2004 | Gp | |
| Borne | Langevoortsweg (Bornerbroek) | 1993 | 1995 | Gp | |
| Borne | Entersestraat (Bornerbroek) | 1976 | 1987 | Gp | |
| Diepenheim | Goorseweg | 1955 | 1976 | Gp | |
| Diepenheim | Bretelerveldweg | 1977 | 2010 | Gs/Gp | |
| Diepenheim | Achterveldweg (Oost) | 1977 | 2013 | Gs/Gp | |
| Diepenheim | Achterveldweg (West) | 1977 | 2010 | Gs/Gp | |
| Diepenheim | Oude Deldensestraat | 1955 | 2009 | Gp | Stenen paal met 'Markvelde' (volgens bewoner Kochelman) |
| Dinkelland | Oldenzaalsestraat | 2010 | nu | Gp | Naast Pastoorssteen |
| Diepenheim | Needseweg | 1966 | 2013 | Gp/pl | |
| Enschede/Hengelo | Beldershoekweg/Bellersweg | 1989 | 2009 | Gs/Gp | Aan de weg bij de Belderspaal |
| Haaksbergen | Needseweg (Rietmolen) | 1977 | 2009 | Gp | |
| Haaksbergen | Groothuizerweg (Rietmolen) | 1989 | nu | Gs/Gp | Niet op de aangegeven plaats; bordje Berkelland aan overzijde |
| Haaksbergen | Rietmolenweg (Brammelo) | 1937 | 1954 | Gs | |
| Haaksbergen | Weg vanaf Belshof (Brammelo) | 1937 | 1954 | Gs | |
| Haaksbergen | Olthuisweg (Brammelo) | 1978 | 2009 | Gs/Gp | |
| Haaksbergen | Weenkweg (Brammelo) | 1978 | 2010 | Gs/Gp | |
| Haaksbergen | Markvelderweg | 1978 | 2010 | Gs/Gp | |
| Haaksbergen | Lansinkweg (Hengevelde) | 2005 | nu | Gp | Gietijzeren paaltje; bestaat nog steeds |
| Haaksbergen | Nieuwe Dijk (Hengevelde) | 2005 | 2009 | Gp | Gietijzeren paaltje; bestaat nog steeds |
| Haaksbergen | Spanjaardweg (Hengevelde) | 1977 | 1988 | Gs | |
| Hardenberg | N343 richting Bruinehaar | 1975 | nu | Gs/Gp | Bestaat nog steeds |
| Hellendoorn | Nieuwstraat (Daarlerveen) | 1965 | nu | Gp | Bestaat nog steeds |
| Hellendoorn | Nonkeswijk (Daarlerveen) | 1976 | nu | Gp/Pl | Niet op de kaart van 2010 t/m 2013; bestaat nog steeds (?) |
| Hellendoorn | Brugstraat (Daarlerveen) | 1976 | nu | Gp/Pln/Pl | Niet op de kaart van 2010 t/m 2013; bestaat nog steeds (aan de Nieuweweg) |
| Hellendoorn | Grote Veenweg (Daarlerveen) | 1976 | 2009 | Gp/Gpn | Bestaat nog steeds (?) |
| Hellendoorn | Haarweg (Daarle) | 1965 | nu | Gp | Bestaat nog steeds |
| Hellendoorn | Wierdenseweg (Daarle) | 1976 | nu | Gp/Gpn/Gp | Bestaat nog steeds |
| Hellendoorn | Loomsweg (Piksen) | 1996 | nu | Gpn/Gp | Bestaat nog steeds |
| Hellendoorn | Piksenweg (2x) | 1988 | nu | Gpn, later 2x Gp | Bestaat nog steeds |
| Hellendoorn | Oude Twentseweg (Overwater) | 1988 | 2013 | Gp/Gpn/Gp | Bestaat nog steeds |
| Hellendoorn | Vleugelweg (Overwater) | 1996 | 2010 | Gpn/Gp | Bestaat nog steeds |
| Hellendoorn | Scharlebeltweg (Overwater) | 2010 | nu | Gp | Bestaat inderdaad nog steeds |
| Hellendoorn | Noordelijke Hoofddijk (Nijverdal) | 1965 | nu | Gp | Bestaat inderdaad nog steeds |
| Hellendoorn | Dalkruid (Nijverdal) | 1977 | nu | Gpn/Gp | Bestaat inderdaad nog steeds |
| Hellendoorn | Hortmeerweg (Nijverdal) | 2014 | nu | Gp | Bestaat inderdaad nog steeds |
| Hellendoorn | N35 (richting Wierden) | 2010 | nu | Gp | Bestaat inderdaad nog steeds |
| Hellendoorn | Boomcateweg (Nijverdal) | 1976 | nu | Gp/Pl | Bestaat inderdaad nog steeds |
| Hellendoorn | Hexelerweg (Hexel) | 2010 | nu | Gp/Gpn | Bestaat inderdaad nog steeds (overzijde Wierden) |
| Hellendoorn | Smalendijk (Hexel) | 2010 | nu | Gp/Gpn | Bestaat inderdaad nog steeds (?) (overzijde Wierden) |
| Hellendoorn | Schouwenburgweg/Schoneveldsweg (Ligtenberg) | 2010 | nu | Gp | Bestaat inderdaad nog steeds |
| Hellendoorn | Schouwenburgweg (Ligtenberg) | 1993 | nu | Gp | Van 2011 t/m 2013 extra markering Pl; bestaat inderdaad nog steeds |
| Holten | Plaggenweg (Ligtenberg) | 1993 | 2009 | Gp/Pl | Nabij de locatie van de Holterpaal |
| Holten | Nijverdalseweg (Ligtenberg) | 1993 | 2009 | Gp/Pl | Ongeveer de locatie van de Leidepaal |
| Tubbergen | Laagsestraat (Oud-Ootmarsum) | 1935 | 1954 | Gp | |
| Tubbergen | Ootmarsumseweg (Reutum) | 1955 | 1987 | Gs | |
| Tubbergen | Broekhuisweg (Albergen) | 1976 | 1987 | Gp | |
| Tubbergen | Hoge Horst | 1976 | 2013 | Gp | Naast TW-162 |
| Tubbergen | Loodijk | 1976 | 1987 | Gp | |
| Tubbergen | Veeneggeweg | 1965 | 1987 | Gp | |
| Tubbergen | Weitemansweg | 1965 | 1987 | Gp | |
| Wierden | Reintsweg | 1935 | 1953 | Gp | |
| Wierden | Spooldersweg | 1993 | 1995 | Gp | |
| Wierden | Rikkerinksweg (Ambt Delden) | 1993 | 1995 | Gp | Bestaat nog steeds |
| Wierden | Rijssenseweg (Ambt Delden) | 1935 | nu | Gp/Gpn | Niet op de kaart van 1954 t/m 1992 en 1996 t/m 2009; bestaat inderdaad nog steeds |
| Wierden | Hagenweg (Ambt Delden) | 1935 | 1953 | Gp | |
| Wierden | Twickelerweg | 1993 | 1995 | Gp | |
| Wierden | Poolweg | 1993 | 1995 | Gpn | |
| Wierden | Goorseweg (Enter) | 1993 | 1995 | Gp | Bestaat nog steeds |
| Wierden | Elsenerbroekweg (Enter) | 1993 | 1995 | Gpn | Bestaat nog steeds |
| Wierden | Enterveenweg (Enter) | 1993 | 1995 | Gp | Bestaat nog steeds |
| Wierden | Rijssenseweg (Enter) | 1993 | 1995 | Gp | Bestaat nog steeds |
| Wierden | Smalendijk (Hexel) | 2010 | nu | Gpn | Bestaat inderdaad nog steeds (?) (overzijde Hellendoorn) |
| Wierden | Slagsweg (Hexel) | 2010 | nu | Gpn | Bestaat inderdaad nog steeds (overzijde Hellendoorn) |