De wigbold van Oldenzaal
In de stad Oldenzaal en een klein gebied er omheen, de wigbold, gold het stadsrecht in plaats van het landrecht. De wigbold van Oldenzaal was grillig van vorm, maar aan de toegangswegen (?) stonden zeven Bentheimer zandstenen palen met het stadswapen1. Hieronder de beschrijving van de positie van de palen.Anno 1642 den 23 Julij, Burgemren. mette Gemeensluijde die Wichbolt Steene gevisiteert ende bevonden op d’ olde plaetsen.
Eerstlijck een Steen staende op geene sijde van de Woortt Capelle, aende Rechter handt van den Dijck aenden hoock van de Cloosters Camp ende tegens Lijts hecke.
Ten tweeden Jnde groote Wunders Weijde 28 trede van de Schulten maetes hoock.
Ten derden op den Bentemers graeven, an Hendrich van Akens lant ende ande Graeven des Westerix Camp.
Ten vierden aen de Rossemer Voorwech, aende wall van de Keijserijen Lant.
Ten vijften Jnde wech vande Vaelter Voot patte an Hechuijs Steenbrede.
Ten Sesten, een Steen op Grevinckhof Camp boven op den wall, aen Maetmans tegens hett Menne gatt van Jan Mul…..
Ten Soeveden een Steen buijtten die Steenpoort bij den Steenwech aende hoeck van de Capittels Camp aende Leemstegener Dijck.
Anbelanght die Bentemer Steene met hett Stads waepen verre rontsomme de Stadt staende sijn desfals daer gestelt, ende privilegeert, datt geen borger, Jnwoonder, ofte buijr, binnen deselve naer die Stadt te rekenen, eenige plaggen mach steecken ofte Meijen.
Van Doorninck transcribeert in de laatste zin: 'veere rontsomme de Stadt staende', maar secure lezing2 van het oorspronkelijke document levert: 'verre rontsomme de Stadt staende'. De palen stonden inderdaad ruim buiten de gracht van 1626.
Bronnen
- J.I. van Doorninck, De grenzen van het Wigbolt in Oldenzaal in 1642, Vereeniging tot beoefening van Overijssels Regt en Geschiedenis Mededelingen 9, p. 45-46 (1874).
- Onderzoek door de Werkgroep Grensstenen van De Dree Marken (2020).