LandmarksPaal bij Vaanholt (49.51-01)
Foto: Leander Post
Deze paal staat op de grens van de marke Eppenzolder-Holthuizen-Stepelo en de marke Boekelo.
Er werden in 1792 drie stenen palen geplaatst1: een paal bij de Kleine Bult, de paal op de hoek van de Meijerinkbraak en deze.
De paal die er nu staat is een replica geplaatst in 2005. De afmetingen zijn: 43 cm breed, 18 cm dik, en 1.35 meter boven de grond.
De marke Holthuizen is in de 17e eeuw gefuseerd met de marke Eppenzolder/Stepelo,
maar als buurtschap nog wel aanwijsbaar. De paal staat ook op die oude grens van Holthuizen en Eppenzolder/Stepelo.
Ook deze staat op een betonnen voet, maar deze staat niet verkeerd om; de achterkant (dat is de Boekelo kant) is bij deze replica niet gegraveerd.
De paal werd tegelijk met de school in 1929 gesloopt, waarna van dit puin een calvarieberg bij de (nieuwe) kerk van Sint Isisorushoeve werd aangelegd2.
In Merkstenen uit onze cultuur wordt over deze steen gezegd3:
Aan de Beckummerweg bij St.Isidorushoeve heeft eveneens een paal gestaan, maar deze is op een gegeven moment verdwenen.
Bij onderzoek door de heer Asbreuk, reeds in de tachtiger jaren uitgevoerd, zijn brokstukken van deze paal aangetroffen op het kerkhof achter de kerk in St.Isidorushoeve, alwaar ze dienst deden als padverharding.
Een van de fragmenten, met daarin de inscriptie "H" en "1792", is hier weg gehaald en nu terug te vinden, ingemetseld in een van de muren van het huis van de familie Asbreuk.
De paal bij Vaanholt sinds 2021 op topotijdreis met de aanduiding 'Gp'.
Bronnen
- Markevergadering van de marke Eppenzolder, Holthuizen en Stepelo, 12 juni 1792, zie ook Historie van Haaksbergen, Deel II, p. 221.
- Gesprek met Jan Wielens, 25 maart 2023.
- Historische Kring Haaksbergen, Merkstenen uit onze cultuur, (1998).