Details:

Gemeentes:

Marken:

Markestenen?

Paal op de hoek van het weiland van Bartus Paasschen (8.67-11)



De paal op de hoek van het weiland van Bartus Paasschen ligt op de grens van de marke Albergen en de heerlijkheid Almelo. Het is paal nr. 12 in de grensbepaling van Schoutambt Almelo. De naam komt uit het proces-verbaal van schoutambt Almelo: Hierna rigt de scheidlinie zig zuidw(est)waards tot op eene thans liggende, en dus weder op te stellene paal op de hoek van het weiland van Bartus Paasschen, .... De paal wordt op deze overzichtskaart 'Geusepaal' genoemd, mogelijk naar de landmeter Adriaan de Geus.
De paal bestond in 1816 dus al, maar lag toen omver. De zandstenen paal toont aan de ene kant een 'T' en aan de andere kant een 'A' met daaronder, wat naar rechts een '2'. De 'T' verwijst naar Tubbergen, zodat deze inscriptie van na 1816 is.

Deze paal staat in eerdere publicaties te boek als de Brektemersteen. Dit is waarschijnlijk onjuist. De eerste aanwijzing hiervoor is de '2' in de steen. De nummers in de palen komen in alle bekende gevallen overeen met de overzichtkaart van de kadastrale kaarten uit 1832. De Brektemersteen heeft nummer 13, en de paal bij Bertus Paasschen nummer 12.
De tweede aanwijzing is de reden dat paal van zijn locatie werd weggehaald1. De paal werd door de eigenaar (de heer Groeneveld) verwijderd omdat deze in het 'onteigeningsgebied' voor de doorbraak stond. De paal bij Bertus Paasschen stond in dit gebied, maar de Brektemersteen niet.

In aanvulling hierop: de steen werd in het midden van de jaren 1980 door de heer H. Kienhuis aangetroffen op het erf van een boer. Deze zat omhoog met de paal: hij had hem onrechtmatig verwijderd uit zijn weiland. Om de steen te redden heeft de heer Kienhuis hem laten bezorgen bij zijn kantoor aan de Hofstraat, waar de paal enige tijd gelegen heeft. De gemeente was niet geïnteresseerd in de paal (de boer had zich dus voor niets zorgen gemaakt). Toen de heer Kienhuis betrokken raakte bij het herstel van het stadsmuseum te Almelo is de paal daar geplaatst1.

Verwijzingen

  1. Mr H.A.A. Kienhuis, email (december 2015, aanvulling 26 april 2020).
  2. M.G.E. van Harten-Fransen, Grens- en Markestenen rond de gemeente Borne, (1992).
  3. H. Hagens, Almelose grensgeschillen, Jaarboek Twente, p. 108, (1992).
  4. Op de grens, heerlijkheid Almelo.