Markestenen en markegrenzen in Twente

Steen bij het Jodenkerkhof (43.52-02)

---

Foto: Leander Post

Deze steen ligt op de grens van de marken Woolde en de Zenderen en Bornerbroek, daar waar in 1832 de landweer eindigde. Het is steen nr. 3 in het proces-verbaal van Hengelo, en nr. 20 voor Borne. Tot iets na 1960 was hier een Jodenkerkhof, vandaar dat de grensbepaling van Hengelo spreekt van "eenen keisteen ten westen het huis van Egbertus Weernink, leggende op den zuidhoek van het joodenkerkhof".

De begraafplaats in 1959 (foto: Jaarboek Twente 1962, pagina 44)

De steen ligt nu achter het toegangshek van de Lemerij. Met behulp van de onderstaande kadastrale hulpkaart¹ uit 1912 kunnen we de oorspronkelijke positie van de steen heel precies bepalen, omdat de twee meest linkse gebouwen er nu ook nog staan. Deze oorspronkelijke posities blijkt heel goed overeen te komen met de tegenwoordige positie van de steen.

De sloot van de landweer was tot ongeveer 2009 nog aanwezig, zie de foto van Google hieronder. De sloot vanuit linksonder (komend van de keisteen in de landweer) naar rechtsboven markeert de oude grens. De steen ligt daar waar deze (iets doorgetrokken) lijn de lange kapschuur (lastig te zien, klik eventueel op de foto) 5 meter voorbij is.

Foto: Google (2007)

Verwijzingen

1. Ontvangen op 26 november 2020 van Geert Bekkering. Dank aan Dirk Korte voor het achterhalen van deze kaart.
2. M.G.E. van Harten-Fransen, Grens- en Markestenen rond de gemeente Borne, (1992).
3. H.W. Rensen, Grensstenen en palen volgens de grensbepaling van 19 mei 1820, Archief van Museum Hengelo, Inventaris nummer 43.1.