Markestenen en markegrenzen in Twente

Details:
Gemeentes:
Marken:
Markestenen?

Wigboldsteen nr. 1 van Enschede

Wigboldsteen van Enschede aan de weg naar Hengelo, net buiten de Veldpoort.

Dick Taat meldt1 "De oude bakker H. ter Weele vertelde in 'Enschede voorheen en thans', dat op de hoek van Hengelosestraat en Deurningerstraat in 1890 de oude steen bij Paal no. 1 nog lag".

H. ter Weele Hzn. schreef een serie van 29 artikelen, onder de titel 'Beschrijving van Enschede van voorheen en thans' van 27 oktober 1922 tot 16 mei 1923 in het Twentsch Dagblad Tubantia en Enschedesche Courant. In aflevering 2 van 31 oktober 1922 meldt hij:
Zoo ongeveer in 't midden van dezen tuin [van Van Heek] was een brug over de sloot, die toegang gaf tot den tuin, want het huis, dat nu in den tuin staat op den hoek der Deurningerstraat, was destijds nog niet aanwezig. Even voor het tuinbruggetje stond de scheidpaal van de gemeenten Enschede en Lonneker van voorheen.

Deze scheidpaal moet Wigboldsteen nr. 1 zijn geweest. Het genoemde citaat door Dick Taat hebben we in deze serie artikelen niet teruggevonden, noch in het boekje dat naar aanleiding van deze serie verscheen2.

In een latere editie van de krant3 uit 1933 is sprake van "den grenspaal, die zich nog voor het huis van den heer H. Vije t.o. het Lonneker Gemeentehuis bevindt". Dit is mogelijk Wigboldpaal nr. 1; of is hier mijlpaal 70 voor een grenspaal aangezien? Zie onderstaand beeld van topotijdreis uit 1900; de kilometerpaal stond 30 meter westelijker. Deze lijkt aan de noordkant van de weg te hebben gestaan.


Een replica van de paal is geplaatst in 2008, net als de vijf andere. Voor meer over de wigbold, zie de artikelen van Dick Taat, hieronder, of de wigbold van Enschede.

In 2022 werd de omgeving opnieuw ingericht. Hierbij is de oude paal beschadigd, en werd op 18 maart 2022 een replica van de replica herplaatst. De punaise, die het 'ware' punt aanduidt, zit op een meter afstand, net iets verder naar de weg toe.
De paal staat sinds 2021 met een cirkeltje op topotijdreis; de aanduiding 'Gp' ontbreekt.

Verwijzingen

  1. Dick Taat, Beelden uit het verleden van Enschede, (1993).
  2. H. ter Weele Hzn, Enschede van voorheen en thans, (ca. 1925).
  3. Twentsch Dagblad Tubantia en Enschedese courant, De weg Hengelo-Enschede-Glanerbrug, 9 november 1933, derde blad, blz. 2.
  4. Dick Taat, Wigboldstenen (1).
  5. Dick Taat, Wigboldstenen (2).
  6. Dick Taat, Het oude rechtsgebied van Enschede.